Menopauza i mikrobiom jelitowy – sekretne wsparcie 

Zmiany hormonalne w okresie okołomenopauzalnym wpływają nie tylko na samopoczucie, ale również na zdrowie jelit. Najnowsze badania wskazują na ścisłe powiązania między mikrobiomem jelitowym a objawami menopauzy oraz ryzykiem rozwoju niektórych chorób, w tym także związanych ze zdrowiem intymnym jak dysbioza pochwy1. Dlatego tak ważne jest, by w tym okresie zadbać o jelita, stosując odpowiednią dietę i zdrowy styl życia.

Taniec hormonów i bakterii: jak menopauza wpływa na mikrobiom jelitowy

Hormony płciowe, takie jak estrogen i progesteron, mają znaczący wpływ na skład i funkcjonowanie mikrobiomu jelitowego. W okresie menopauzy, gdy poziom tych hormonów spada, obserwuje się zmiany w różnorodności i proporcjach bakterii jelitowych. Badania pokazują, że po menopauzie mikrobiom jelitowy kobiet staje się bardziej podobny do mikrobiomu mężczyzn2, a także obserwuje się często spadek różnorodności bakterii i wzrost liczebności bakterii związanych z zapaleniem i otyłością.3

Recykling estrogenów: tajemnicza moc bakterii

Co ciekawe, niektóre bakterie jelitowe mają zdolność „recyklingu” estrogenów, przekształcając ich nieaktywne formy z powrotem w formy aktywne. Dzieje się to poprzez wydzielanie enzymu β-glukuronidazy, który przekształca nieaktywny estrogen w jego aktywną formę. Jeśli mikrobiota jelitowa jest zaburzona (dysbioza), aktywność tego enzymu może się zmniejszyć, co prowadzi do obniżenia poziomu aktywnego estrogenu we krwi. 4 Ten mechanizm może mieć szczególne znaczenie w okresie menopauzy, gdy produkcja estrogenów przez jajniki jest bardzo niska. Zdrowy mikrobiom jelitowy może więc potencjalnie pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu tych ważnych hormonów.

Ciekawym tematem badań jest również wpływ diety na mikrobiom jelitowy w okresie menopauzy. Niektóre składniki pokarmowe, takie jak izoflawony sojowe, mogą naśladować działanie estrogenów i potencjalnie łagodzić niektóre objawy menopauzy i w tym procesie bakterie jelitowe także biorą udział. Mikrobiota jelitowa intensywnie przetwarza izoflawony, przekształcając je w różne metabolity (produkty przemiany materii). Te metabolity mogą mieć zmienioną aktywność estrogenową, co oznacza, że mogą działać słabiej lub silniej jako estrogeny w organizmie. Jak widać zdrowe jelita mają ogromny wpływ na przyswajanie wielu;u substancji, ale także biorą udział w produkcji kwasów tłuszczowych, czy kluczowych witamin.

Gdy jelita niedomagają?

Zaburzenia mikroflory jelitowej w okresie menopauzy mogą mieć wpływ na różne aspekty zdrowia. Niektóre badania sugerują związek z zwiększonym ryzykiem osteoporozy, stanem zapalnym i zaburzeniami bariery jelitowej. Dlatego tak ważne jest, by zadbać o ich zdrowie, stosując odpowiednią dietę i wprowadzając korzystne zmiany w stylu życia.

Jelita to lubią

Jak zatem poprawić zdrowie jelit w okresie menopauzy? Oto kilka praktycznych wskazówek:

  • Jedz pokarmy bogate w błonnik, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe i rośliny strączkowe. Błonnik stanowi pożywkę dla korzystnych bakterii jelitowych.5
  • Włącz do diety fermentowane produkty, takie jak jogurt naturalny, kefir, kimchi czy kiszona kapusta. Zawierają one żywe kultury bakterii, które wspierają zdrowie jelit.
  • Ogranicz spożycie przetworzonej żywności, cukru i tłuszczów trans, które mogą niekorzystnie wpływać na mikrobiom jelitowy.
  • Zadbaj o regularną aktywność fizyczną, która wspiera perystaltykę jelit i ogólne zdrowie.
  • Zarządzaj stresem poprzez techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga. Przewlekły stres może niekorzystnie wpływać na mikrobiom jelitowy.
  • Dbaj o odpowiednią ilość i jakość snu, który jest ważny dla regeneracji całego organizmu, w tym jelit.

Podsumowanie

Okres menopauzy to czas, w którym warto szczególnie zatroszczyć się o zdrowie jelit. Mikrobiom jelitowy odgrywa kluczową rolę nie tylko w procesach trawiennych, ale także w regulacji hormonalnej, funkcjonowaniu układu odpornościowego i ogólnym samopoczuciu. Choć wiele pytań dotyczących relacji między mikrobiomem jelitowym a menopauzą pozostaje jeszcze bez odpowiedzi, dostępne dane sugerują, że inwestycja w zdrowie jelit to jeden z kluczy do dobrego samopoczucia i zdrowia w tym ważnym okresie życia. Dalsze badania w tym obszarze mogą dostarczyć nowych, fascynujących spostrzeżeń i otworzyć drogę do jeszcze skuteczniejszych strategii wspierania zdrowia kobiet w okresie menopauzy.

Bibliografia:

  1. Park MG, Cho S, Oh MM. Menopausal Changes in the Microbiome-A Review Focused on the Genitourinary Microbiome. Diagnostics (Basel). 2023 Mar 21;13(6):1193. doi: 10.3390/diagnostics13061193. PMID: 36980501; PMCID: PMC10047399. ↩︎
  2. Peters, B. A., Santoro, N., Kaplan, R. C., & Qi, Q. (2022). Spotlight on the Gut Microbiome in Menopause: Current Insights. International Journal of Women’s Health, 14, 1059–1072. https://doi.org/10.2147/IJWH.S340491 ↩︎
  3. Al Bander Z, Nitert MD, Mousa A, Naderpoor N. The Gut Microbiota and Inflammation: An Overview. Int J Environ Res Public Health. 2020 Oct 19;17(20):7618. doi: 10.3390/ijerph17207618. PMID: 33086688; PMCID: PMC7589951. ↩︎
  4. Baker JM, Al-Nakkash L, Herbst-Kralovetz MM. Estrogen-gut microbiome axis: Physiological and clinical implications. Maturitas. 2017 Sep;103:45-53. doi: 10.1016/j.maturitas.2017.06.025. Epub 2017 Jun 23. PMID: 28778332. ↩︎
  5. Fu J, Zheng Y, Gao Y, Xu W. Dietary Fiber Intake and Gut Microbiota in Human Health. Microorganisms. 2022 Dec 18;10(12):2507. doi: 10.3390/microorganisms10122507. PMID: 36557760; PMCID: PMC9787832. ↩︎
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania.

Prezentowane informacje mają charakter ogólny i informacyjny. Nie są poradą medyczną dostosowaną do konkretnej osoby. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie procedur terapeutycznych, podawanych lekach i wykonywanych badaniach decyduje lekarz indywidualnie w porozumieniu z konkretną osobą – pacjentem. Skonsultuj ze swoim lekarzem stosowanie wszelkich konkretnych terapii, leków, diet itp. Ma to szczególne znaczenie jeżeli chorujesz na choroby przewlekłe, nowotworowe, masz zdiagnozowane choroby genetyczne albo jesteś w ciąży.