Menopauza a spadek libido – złożoność problemu i sposoby radzenia sobie

Menopauza to naturalny etap w życiu kobiety, który wiąże się z wieloma zmianami fizjologicznymi i psychologicznymi. Jednym z często zgłaszanych problemów jest spadek libido, który może mieć istotny wpływ na jakość życia i relacje partnerskie. Jednak czy zawsze winę za brak ochoty na seks ponosi menopauza? Przyjrzyjmy się bliżej temu złożonemu zagadnieniu.

Menopauza a brak ochoty na seks – fakty i mity

Badania wskazują, że około 40-50% kobiet doświadcza braku ochoty na seks w okresie menopauzy. Jednak warto pamiętać, że nie jest to regułą, a przyczyny spadku libido mogą być znacznie bardziej złożone niż tylko zmiany hormonalne1 i menopauza.

Czynniki fizjologiczne spadku libido

Spadek poziomu estrogenów w okresie menopauzy może prowadzić do:

Te fizjologiczne zmiany mogą wpływać negatywnie na pożądanie seksualne i satysfakcję z życia intymnego.

Czynniki psychologiczne i społeczne spadku libido

Jednak nie możemy zapominać o innych istotnych czynnikach, które mogą mieć wpływ na spadek libido w tym okresie:

  • Stres i zmęczenie związane z obowiązkami zawodowymi i rodzinnymi
  • Zmiany w postrzeganiu własnego ciała i atrakcyjności
  • Problemy w relacji partnerskiej istniejące przed menopauzą
  • Depresja i zaburzenia nastroju
  • Kulturowe przekonania na temat seksualności kobiet w okresie menopauzy

Nie tylko menopauza – złożoność problemu

Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że spadek libido nie zawsze jest bezpośrednio związany z menopauzą. Jeśli problemy w pożyciu seksualnym istniały wcześniej, menopauza może je jedynie uwydatnić, ale nie jest ich pierwotną przyczyną.

Wcześniejsze problemy w relacji

Jeśli para doświadczała trudności w sferze intymnej przed menopauzą, błędem byłoby przypisywanie wszystkich problemów zmianom hormonalnym. W takich przypadkach konieczna jest szczera rozmowa z partnerem i ewentualna konsultacja z terapeutą par.

Znaczenie historii seksualnej

Badania pokazują, że wcześniejsze doświadczenia seksualne mają duży wpływ na funkcjonowanie seksualne w okresie menopauzy. Kobiety, które miały satysfakcjonujące życie seksualne przed menopauzą, często łatwiej adaptują się do zmian i utrzymują aktywność seksualną.

Sen a spadek libido – istotne powiązanie

Nowe badanie opublikowane w czasopiśmie Menopause: The Journal of The North American Menopause Society wskazuje na ścisły związek między jakością snu a życiem seksualnym kobiet po menopauzie.

Kobiety, które doświadczały złej jakości snu, mierzonej za pomocą Pittsburgh Sleep Quality Index, niemal dwukrotnie częściej zgłaszały problemy takie jak brak zainteresowania seksem czy trudności z odczuwaniem przyjemności. Z kolei dobry sen wiązał się z większą aktywnością seksualną.

Te wyniki powinny być sygnałem dla lekarzy, aby rutynowo pytać pacjentki zarówno o jakość snu, jak i funkcjonowanie seksualne. Problemy ze snem często współwystępują z dysfunkcjami seksualnymi, nie tylko u kobiet, ale też u mężczyzn.

Badania wskazują, że bezsenność, bezdech senny czy zespół niespokojnych nóg mogą negatywnie odbijać się na życiu seksualnym. Jednocześnie udany seks sprzyja lepszemu wypoczynkowi – orgazm nie tylko działa relaksująco, ale też powoduje wyrzut hormonów wspomagających zasypianie.

Dlatego dbałość o higienę snu – regularne pory zasypiania i wstawania, unikanie kofeiny i ciężkostrawnych potraw przed snem, wyciszająca rutyna wieczorna – to ważny element profilaktyki problemów z libido w okresie menopauzy.

Nie dziwi to zupełnie, że zanim pomyślimy o seksie musimy zadbać o siebie – wypocząć, być zrelaksowane i odpowiednio nastawione. Nie jesteśmy w stanie po całym dniu pracy, zajmowaniu się domem nagle wieczorem przeskoczyć, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, w tryb namiętnej kochanki. Zatem myśląc o seksie, myśl o sobie i o tym jak wypocząć. Warto uświadomić też swojego partnera na temat tego co czujesz i jak bardzo potrzebujesz dodatkowego odpoczynku, zwłaszcza jeżeli chce mieć u boku wytrawną kochankę, a nie zmęczoną i śpiącą partnerkę. Ty też musisz się nauczyć odpuszczać część obowiązków, by znaleźć czas na regenerację. Bez tego ciężko o energię i nastrój do wspólnych erotycznych odkryć.

Praca nad libido – wielowymiarowe podejście

Utrzymanie lub odzyskanie satysfakcjonującego życia seksualnego w okresie menopauzy wymaga kompleksowego podejścia:

1. Dbałość o zdrowie fizyczne

  • Regularna aktywność fizyczna
  • Zbilansowana dieta
  • Odpowiednia ilość snu
  • Ograniczenie używek

2. Pielęgnacja sfery intymnej

  • Stosowanie lubrykantów i nawilżających kremów dopochwowych
  • Ćwiczenia mięśni Kegla
  • Regularne badania ginekologiczne

3. Praca nad sferą psychiczną

  • Akceptacja zmian zachodzących w ciele
  • Pozytywne nastawienie do swojej seksualności
  • Otwarta komunikacja z partnerem
  • W razie potrzeby – terapia

4. Eksploracja nowych form intymności

  • Eksperymenty z nowymi formami pieszczot i stymulacji
  • Skupienie się na bliskości emocjonalnej, a nie tylko fizycznej
  • Wprowadzenie elementów romantyzmu i nowości do związku

Rola diety i suplementacji

Coraz więcej badań wskazuje na istotny wpływ diety i pewnych składników odżywczych na funkcjonowanie seksualne kobiet w okresie menopauzy. Szczególnie interesujące są doniesienia na temat roli izoflawonów sojowych2.

Izoflawony sojowe, a objawy menopauzy

W randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniu przeprowadzonym przez Husain i wsp. (2015) oceniano wpływ suplementacji izoflawonami sojowymi na ciśnienie krwi, poziomy hormonów i nasilenie objawów menopauzalnych u 61 kobiet po menopauzie.

Grupa eksperymentalna otrzymywała przez 8 tygodni suplementację soją w postaci herbatników, zawierających izoflawony. Po tym czasie zaobserwowano:

  • Istotne zmniejszenie nasilenia i intensywności objawów menopauzalnych (ocenianych wskaźnikiem Kuppermanna)
  • Znaczący spadek poziomu FSH i LH
  • Niewielką redukcję skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi

Autorzy sugerują, że suplementacja izoflawonami sojowymi może być rekomendowana jako alternatywa dla hormonalnej terapii zastępczej w kontrolowaniu objawów menopauzy.

Znaczenie diety roślinnej

Choć potrzebne są dalsze badania, już teraz warto zwrócić uwagę na potencjalne korzyści płynące z diety bogatej w rośliny strączkowe (jak soja) i inne źródła fitoestrogenów. Możesz też rozważyć suplementację FitoHarmony, jeżeli Twoja dieta nie dostarcza wystarczającej ilości izoflawonów. Włączenie ich do codziennego menu może łagodzić niektóre objawy menopauzy i korzystnie wpływać na zdrowie seksualne.

Oczywiście dieta to tylko jeden z elementów holistycznego podejścia do problemu obniżonego libido w okresie menopauzy. Nie zastąpi ona pracy nad relacją, dbałości o sferę psychiczną czy regularnej aktywności seksualnej. Może jednak stanowić cenne uzupełnienie kompleksowej strategii radzenia sobie z tym wyzwaniem.

Znaczenie regularnej aktywności seksualnej

Warto podkreślić, że regularna aktywność seksualna jest korzystna dla zdrowia kobiet w okresie menopauzy. Pomaga utrzymać elastyczność tkanek pochwy, poprawia ukrwienie narządów płciowych i może łagodzić niektóre objawy menopauzy.

Unikanie długich przerw

Im dłuższe przerwy w aktywności seksualnej, tym trudniej może być powrócić do regularnego współżycia. Długotrwały brak aktywności seksualnej może prowadzić do:

  • Nasilenia atrofii pochwy
  • Zmniejszenia elastyczności tkanek
  • Obniżenia wrażliwości na bodźce seksualne

Dlatego ważne jest, aby utrzymywać pewien poziom aktywności seksualnej, nawet jeśli początkowo może to wymagać wysiłku i planowania. Seks to nie tylko spoiwo związku, ale ma bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Warto o tym pamiętać i zadbać by był satysfakcjonującym doznaniem.

Hormony, a spadek libido

Wiele kobiet i lekarzy ma nadzieję, że hormonalna terapia zastępcza (HTZ) rozwiąże problemy z libido. Jednak rzeczywistość jest bardziej skomplikowana:

HTZ

  • Może łagodzić objawy suchości pochwy i dyspareunii (bolesnych stosunków)
  • Poprawia ukrwienie narządów płciowych
  • Może wpływać pozytywnie na nastrój

Warto wspomnieć, że dopochwowe stosowanie kremów z estrogenami jest najbezpieczniejszą formą terapii hormonalnej, a spełnia swoją rolę. Można je połączyć z naturalnymi fitohormonami takimi jak te w FitoHarmony, ograniczając ryzyko skutków ubocznych systemowej terapii hormonalnej, a jednocześnie wykorzystując maksymalnie miejscowe działanie estrogenu.

Ograniczenia systemowej HTZ

  • Nie zawsze rozwiązuje problem spadku libido – badania wskazują, że lepsze wyniki osiąga terapia testosteronowa.
  • W niektórych przypadkach może nawet obniżać popęd seksualny
  • Efekty mogą być różne u różnych kobiet

Ważne jest indywidualne podejście i dokładne omówienie wszystkich opcji i ryzyk z lekarzem.

Rola testosteronu

Warto wspomnieć o roli testosteronu w libido kobiet. Poziom tego hormonu również spada w okresie menopauzy i może mieć wpływ na popęd seksualny. Niektóre badania sugerują, że leczenie testosteronem może poprawić libido u części kobiet, jednak temat ten wciąż wymaga dalszych badań, a ponadto wiąże się także z określonymi skutkami ubocznymi, których wiele kobiet się obawia.

Podsumowanie

Spadek libido w okresie menopauzy to złożony problem, który wymaga kompleksowego podejścia. Nie zawsze menopauza jest jedynym lub głównym winowajcą. Ważne jest, aby:

  1. Nie bagatelizować wcześniejszych problemów w relacji
  2. Aktywnie pracować nad utrzymaniem satysfakcjonującego życia seksualnego
  3. Dbać o regularne współżycie, które korzystnie wpływa na tkanki i ogólne samopoczucie
  4. Pamiętać, że HTZ nie jest cudownym rozwiązaniem wszystkich problemów, a u części kobiet może przynieść efekt odwrotny do zmierzonego, jak pokazują opinie kobiet.
  5. W razie potrzeby szukać pomocy u specjalistów
  6. Warto zadbać o dietę bogatą w rośliny strączkowe i inne źródła fitoestrogenów, które mogą łagodzić objawy menopauzy i wspierać zdrowie seksualne lub rozważyć ich suplementację
  7. Zadbać o odpowiednią dawkę snu, aktywności fizycznej i relaksacji, bo badania bezlitośnie wskazują, że zmęczone nie mamy ochoty na seks.

Menopauza może być wyzwaniem dla życia seksualnego, ale z odpowiednim podejściem i wsparciem, wiele kobiet odkrywa, że może to być również czas nowych możliwości i głębszej intymności w związku.

Bibliografia:

  1. Leventhal JL. Management of Libido Problems in Menopause. Perm J. 2000 Summer;4(3):29–34. PMCID: PMC6220606. ↩︎
  2. Husain, Durdana & Khanna, Kumud & Puri, Seema & Haghighizadeh, Mohammad. (2015). Supplementation of Soy Isoflavones Improved Sex Hormones, Blood Pressure, and Postmenopausal Symptoms. Journal of the American College of Nutrition. 34. 1-7. 10.1080/07315724.2013.875434. ↩︎
Treści w serwisie New Harmony Lab mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie zastępują porady lekarskiej.

W przypadku wątpliwości dotyczących zdrowia, skonsultuj się z lekarzem. Zalecenia dotyczące badań, terapii hormonalnej lub innych form leczenia powinny być ustalane indywidualnie przez lekarza. Nie ponosimy odpowiedzialności za skutki wynikające z samodzielnego stosowania informacji zawartych w serwisie bez konsultacji z lekarzem. Zalecamy, aby przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych ze zdrowiem, zawsze skonsultować się z wykwalifikowanym specjalistą.