Osteoporoza – czym jest i jak jej zapobiegać?

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza to choroba układu kostnego, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Szczególnie narażone na nią są kobiety po menopauzie. W Polsce, według szacunków Narodowego Funduszu Zdrowia z 2018 roku, na osteoporozę cierpi około 2,1 miliona osób, z czego aż 1,7 miliona to kobiety.
Charakteryzuje się ona postępującym osłabieniem kości, które stają się bardziej porowate, kruche i podatne na złamania.

Złamania osteoporotyczne, szczególnie trzonów kręgów i bliższego końca kości udowej (BKKU), stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i jakości życia osób starszych. Często prowadzą do przewlekłego bólu, deformacji sylwetki, utraty sprawności, a nawet przedwczesnej śmierci. Profilaktyka jest kluczowym elementem, byśmy mogły cieszyć się sprawnością i niezależnością przez długie lata.

Kto jest najbardziej narażony na osteoporozę?

Choć osteoporoza może dotknąć każdego, niektóre osoby są na nią szczególnie narażone. Do głównych czynników ryzyka należą:

  • zaawansowany wiek
  • płeć żeńska (szczególnie po menopauzie)
  • predyspozycje genetyczne
  • niedobór wapnia i witaminy D3 i K w diecie
  • siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej
  • palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu
  • długotrwałe stosowanie niektórych leków (np. glikokortykosteroidów)
  • niektóre choroby przewlekłe (np. reumatoidalne zapalenie stawów, celiakia, choroby tarczycy)

Jak zapobiegać osteoporozie?

Dobra wiadomość jest taka, że istnieje wiele naturalnych sposobów na zmniejszenie utraty masy kostnej i utrzymanie zdrowych kości przez całe życie. Oto kilka kluczowych zaleceń:

Witaminę D3 znajdziesz w tłustych rybach, żółtkach jaj i grzybach, a także syntetyzujesz ją pod wpływem promieni słonecznych. Niestety wraz z żywnością nie jesteśmy w stanie dostarczyć jej w odpowiedniej ilości. W sezonie jesienno-zimowym synteza skórna także jest niewystarczająca. Dlatego witamina D3 wymaga suplementacji. To dlatego tworząc FitoHarmony zależało nam, by jednym ze składników była optymalna dzienna dawka witaminy D3 i K dla kobiet w okresie menopauzy. Witaminy te działają synergistycznie, pomagając utrzymać zdrowe kości, ale i zdrowie układu krwionośnego1.

  • Aktywność fizyczna

Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza ta obciążająca kości (np. spacery, podskoki, bieganie, tenis, trening siłowy), stymulują tworzenie nowej tkanki kostnej i pomagając utrzymać kości w dobrej kondycji2.

  • Ograniczenie używek

Zarówno alkohol, jak i tytoń mają szkodliwy wpływ na kości, przyspieszając utratę masy kostnej3.

Fitohormony tj. izoflawony sojowe, izoflawony z czerwonej koniczyny, lignany lniane które zawarliśmy także w FitoHarmony mogą działać ochronnie na układ kostny poprzez zmniejszanie resorpcji kości oraz poprawę gęstości mineralnej, co jest szczególnie istotne dla kobiet w okresie menopauzy, kiedy ryzyko osteoporozy wzrasta4,5. Przy czym ich stosowanie jest bezpieczne i nie wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi.

  • Regularne badania densytometryczne (DEXA)

Jest to najczęściej używane badanie w diagnostyce osteoporozy. DEXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry) mierzy gęstość mineralną kości (BMD – Bone Mineral Density) w miejscach najbardziej narażonych na złamania, takich jak biodra, kręgosłup i przedramiona. Kontrola stanu naszych kości jest kluczowym elementem dbania o nasze zdrowie w okresie menopauzy.

Podsumowanie

Osteoporoza to cichy złodziej kości, który przez lata może rozwijać się bezobjawowo. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i świadomość czynników ryzyka. Dzięki odpowiedniej diecie bogatej w wapń, suplementacji witaminy D3 i K, fitohormonom, aktywności fizycznej i zmianom w stylu życia, możemy skutecznie chronić nasze kości. W końcu naszym celem jest cieszyć się dobrym zdrowiem przez długie lata i to bez skutków ubocznych. Pamiętaj, że nigdy nie jest za późno, by zacząć dbać o swoje zdrowie.

Bibliografia:

  1. van Ballegooijen AJ, Pilz S, Tomaschitz A, Grübler MR, Verheyen N. The Synergistic Interplay between Vitamins D and K for Bone and Cardiovascular Health: A Narrative Review. Int J Endocrinol. 2017;2017:7454376. doi: 10.1155/2017/7454376. Epub 2017 Sep 12. PMID: 29138634; PMCID: PMC5613455. ↩︎
  2. Carter MI, Hinton PS. Physical activity and bone health. Mo Med. 2014 Jan-Feb;111(1):59-64. PMID: 24645301; PMCID: PMC6179512. ↩︎
  3. Al-Bashaireh AM, Haddad LG, Weaver M, Chengguo X, Kelly DL, Yoon S. The Effect of Tobacco Smoking on Bone Mass: An Overview of Pathophysiologic Mechanisms. J Osteoporos. 2018 Dec 2;2018:1206235. doi: 10.1155/2018/1206235. PMID: 30631414; PMCID: PMC6304634. ↩︎
  4. Agnieszka Tomczyk-Warunek, Anna Winiarska-Mieczan, Tomasz Blicharski, Rudolf Blicharski, Filip Kowal, Inés Torné Pano, Ewa Tomaszewska, Siemowit Muszyński, Consumption of Phytoestrogens Affects Bone Health by Regulating Estrogen Metabolism, The Journal of Nutrition, Volume 154, Issue 9, 2024, Pages 2611-2627, ISSN 0022-3166, https://doi.org/10.1016/j.tjnut.2024.05.026. ↩︎
  5. Atkinson, Charlotte et al., The effects of phytoestrogen isoflavones on bone density in women: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 79, Issue 2, 326 – 333 ↩︎
Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania.

Prezentowane informacje mają charakter ogólny i informacyjny. Nie są poradą medyczną dostosowaną do konkretnej osoby. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie procedur terapeutycznych, podawanych lekach i wykonywanych badaniach decyduje lekarz indywidualnie w porozumieniu z konkretną osobą – pacjentem. Skonsultuj ze swoim lekarzem stosowanie wszelkich konkretnych terapii, leków, diet itp. Ma to szczególne znaczenie jeżeli chorujesz na choroby przewlekłe, nowotworowe, masz zdiagnozowane choroby genetyczne albo jesteś w ciąży.