Menopauza

Naturalna część kobiecości

Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety, oznaczający koniec okresu rozrodczego. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), menopauza to moment, w którym dochodzi do ustania miesiączkowania w wyniku utraty aktywności pęcherzyków jajnikowych.

Warto podkreślić, że menopauza nie jest chorobą, lecz fizjologicznym procesem związanym ze starzeniem się organizmu. Przebieg menopauzy jest kwestią indywidualną – u każdej kobiety może wyglądać inaczej, rozpoczynać się w różnym wieku i wiązać się z różnorodnymi objawami.

Istnieją także sytuacje, w których menopauza może wystąpić wcześniej, na przykład w wyniku zabiegów chirurgicznych, takich jak usunięcie jajników, lub w efekcie niektórych terapii medycznych – na przykład chemioterapii czy radioterapii.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej poszczególnym etapom menopauzy – perimenopauzie, menopauzie i postmenopauzie. Omówimy charakterystyczne objawy każdego z tych etapów, a także podpowiemy, jak rozpoznać, że rozpoczął się u Ciebie proces zmian menopauzalnych. Podpowiemy również, jak dbać o siebie w tym szczególnym czasie, aby jak najlepiej zaadaptować się do zachodzących zmian i cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem.

Perimenopauza

Perimenopauza to okres poprzedzający menopauzę. Jest to czas, kiedy organizm kobiety zaczyna przygotowywać się do zakończenia okresu rozrodczego. Perimenopauza może rozpocząć się nawet kilka lat przed ostatnią miesiączką, a jej objawy mogą towarzyszyć nam do kilku lat po przejściu menopauzy.

Czas trwania perimenopauzy jest kwestią indywidualną – u niektórych kobiet może to być krótki, kilkumiesięczny okres, podczas gdy u innych może trwać nawet 8-10 lat. Zazwyczaj pierwsze objawy perimenopauzy pojawiają się około 45-47 roku życia, ale mogą wystąpić również wcześniej – nawet już po 35 roku życia, lub później, po 50 roku życia.

W okresie perimenopauzy dochodzi do znaczących zmian hormonalnych w organizmie kobiety. Jajniki zaczynają produkować mniej estrogenu i progesteronu, co prowadzi do zaburzeń równowagi hormonalnej. Poziomy hormonów mogą wahać się w sposób nieprzewidywalny, co przekłada się na różnorodne objawy, zarówno fizyczne, jak i psychiczne.

Zmiany w cyklu miesiączkowym – charakterystyczny objaw perimenopauzy

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów perimenopauzy są zaburzenia cyklu miesiączkowego. Miesiączki mogą stać się nieregularne – cykle mogą być krótsze lub dłuższe niż dotychczas, a samo krwawienie może być bardziej lub mniej obfite. Mogą występować miesiączki bardziej obfite, jak i skąpe krwawienia i plamienia. Trudno też jednoznaczenie zdiagnozować perimenopauzę, gdyż poziom hormonów jest tak zmienny, że często wyniki badań nie są jednoznaczne. Diagnozę opiera się głównie na objawach doświadczanych przez kobietę na tym etapie swojego życia.

Warto pamiętać, że mimo nieregularnych cykli, w okresie perimenopauzy wciąż możliwe jest zajście w ciążę. Dzieje się tak, ponieważ jajniki nadal uwalniają komórki jajowe, chociaż dzieje się to w sposób mniej przewidywalny. Dlatego, jeśli ciąża nie jest pożądana, ważne jest, aby nadal stosować antykoncepcję.

Inne objawy perimenopauzy

Transformacja hormonalna, jaka zachodzi w organizmie kobiety w okresie perimenopauzy, może objawiać się na wiele różnych sposobów. Estrogeny i progesteron odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu wielu narządów i układów, dlatego ich niedobór może prowadzić do szeregu symptomów, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.

Ważne jest, aby pamiętać, że każda kobieta przechodzi perimenopauzę inaczej. Niektóre mogą doświadczać wielu uciążliwych objawów, podczas gdy inne przejdą przez ten okres niemal bezproblemowo. Niektóre objawy mogą być bardziej nasilone, inne mniej. Wszystko to jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia, styl życia, dieta czy predyspozycje genetyczne.

Do najpopularniejszych objawów perimenopauzy zaliczamy:

Inne, mniej powszechne objawy perimenopauzy mogą obejmować: kołatanie serca, bóle głowy, zawroty głowy, zmiany skórne (trądzik, suchość, świąd), wypadanie włosów, zwiększoną potliwość, drętwienie i mrowienie kończyn, zmiany apetytu, wzdęcia i zaparcia.

Pamiętajmy, że choć wiele z tych objawów może być uciążliwe i wpływać na codzienne funkcjonowanie, istnieją sposoby, by sobie z nimi radzić. Od zmian stylu życia i diety, przez techniki relaksacyjne, po fitohormony, czy syntetyczne hormony – opcji jest wiele i istotne, abyście wybrały to co będzie dla Was w długofalowej perspektywie najlepsze i najbezpieczniejsze.

Kluczowy moment dla zdrowia

Warto zauważyć, że okres perimenopauzy to kluczowy moment, by zadbać o odpowiednie wsparcie dla swojego organizmu. Wraz ze zmianami hormonalnymi, szczególnego znaczenia nabierają składniki odżywcze, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów i utrzymaniu dobrego stanu zdrowia.
Badania sugerują, że izoflawony oraz fitoestrogeny – związki roślinne o działaniu podobnym do estrogenów – mogą być szczególnie pomocne w okresie okołomenopauzalnym . Znajdują się one m.in. w soi, siemieniu lnianym, czerwonej koniczynie, a ich regularne spożycie może pomóc w łagodzeniu uderzeń gorąca, wspierać zdrowie kości i serca, czy wesprzeć nas w walce z otyłością brzuszną. To właśnie te doniesienia stoją za tym, że nasi eksperci uznali izoflawony i fitohormony za cenny naturalny składnik suplementu, który wspiera dietę kobiet w okresie okołomenopauzalnym .
Zadbanie o odpowiednią podaż kluczowych witamin i minerałów, czy to poprzez zbilansowaną dietę, czy suplementację, może znacząco wpłynąć na samopoczucie i zdrowie kobiety w okresie perimenopauzy.

FitoHarmony – naturalne wsparcie w menopauzie.

Menopauza

Menopauza to moment w życiu kobiety, który retrospektywnie określa się jako 12 miesięcy od ostatniej miesiączki. Innymi słowy, gdy od ostatniego krwawienia miesiączkowego minie rok i w tym czasie nie pojawi się już żadna miesiączka, możemy powiedzieć, że kobieta przeszła menopauzę.

Średni wiek wystąpienia menopauzy to 51 lat, ale należy pamiętać, że jest to tylko średnia statystyczna. U niektórych kobiet menopauza może wystąpić już przed 45 rokiem życia (tzw. wczesna menopauza), podczas gdy u innych może pojawić się po 55 roku życia (późna menopauza). Taki szeroki zakres wieku jest całkowicie normalny i zależy od wielu czynników, w tym predyspozycji genetycznych.

Istnieje również pojęcie przedwczesnej menopauzy, czyli menopauzy występującej przed 40 rokiem życia. Dotyczy ona około 1% kobiet i może mieć różne przyczyny. Najczęstsze z nich to:

  • Przedwczesna niewydolność jajników (POI) – autoimmunologiczne lub genetycznie uwarunkowane zaburzenie, w którym jajniki przedwcześnie przestają funkcjonować
  • Zabiegi chirurgiczne, takie jak usunięcie jajników (ooforektomia) lub usunięcie macicy i jajników (histerektomia z ooforektomią)
  • Chemioterapia lub radioterapia stosowane w leczeniu nowotworów
  • Choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń
  • Zespół Turnera lub inne zaburzenia chromosomalne
  • Palenie papierosów (palaczki często przechodzą menopauzę 1-2 lata wcześniej niż niepalące kobiety)

Warto zwrócić szczególną uwagę na wpływ histerektomii (usunięcia macicy) na czas wystąpienia menopauzy. Choć sama histerektomia nie powoduje menopauzy (o ile jajniki nie są usuwane podczas zabiegu), to jednak może przyspieszyć jej wystąpienie. Dzieje się tak prawdopodobnie z powodu zaburzenia ukrwienia jajników po usunięciu macicy. Dlatego kobiety po histerektomii często przechodzą menopauzę 1-3 lata wcześniej niż kobiety, które nie przeszły tego zabiegu.

Niezależnie od tego, kiedy i z jakich przyczyn menopauza się pojawi, jest to zawsze znaczący moment w życiu kobiety, który niesie ze sobą wiele zmian – zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Dlatego tak ważne jest, aby być świadomą tych zmian i wiedzieć, jak najlepiej zadbać o siebie w tym okresie.

Diagnozowanie menopauzy

Dla wielu kobiet pierwszymi sygnałami zbliżającej się menopauzy są zmiany w cyklu miesiączkowym i pojawiające się objawy, takie jak uderzenia gorąca czy wahania nastroju. Szacuje się, że około 80% kobiet doświadcza różnych symptomów perimenopauzy, które mogą służyć jako wczesne wskaźniki zbliżającej się menopauzy.

Jednak sama diagnoza menopauzy jest stawiana retrospektywnie, po 12 miesiącach od ostatniej miesiączki, czyli jak wcześniej wspomnieliśmy to ten dzień, gdy możesz z całą pewnością stwierdzić, że przez 12 miesięcy z rzędu ani razu nie maiłaś krwawienia miesiączkowego. Nie ma jednego, definitywnego testu, który mógłby z wyprzedzeniem potwierdzić menopauzę. Dzieje się tak dlatego, że w okresie perimenopauzy poziomy hormonów mogą znacznie fluktuować, co utrudnia ich jednoznaczną interpretację.

Niemniej jednak, niektóre badania laboratoryjne mogą być pomocne w ocenie statusu menopauzalnego kobiety, szczególnie w przypadkach wczesnej lub przedwczesnej menopauzy. Należą do nich:

  1. FSH (hormon folikulotropowy) – jego wysokie poziomy w połączeniu z nieregularnymi cyklami i charakterystycznymi objawami mogą wskazywać na zbliżającą się menopauzę. Jednak pojedynczy pomiar FSH nie jest wystarczający do postawienia diagnozy, ponieważ jego poziomy mogą się wahać.
  2. Estradiol – niskie poziomy estradiolu w połączeniu z wysokim FSH i brakiem miesiączki przez 12 miesięcy potwierdzają menopauzę. Jednak w okresie perimenopauzy poziomy estradiolu mogą się mocno wahać.
  3. AMH (hormon antymüllerowski) – niskie poziomy AMH wskazują na zmniejszoną rezerwę jajnikową, co może być sygnałem zbliżającej się menopauzy. AMH jest uważany za bardziej stabilny marker starzenia się jajników niż FSH czy estradiol.

Inne badania, takie jak USG przezpochwowe do oceny wielkości jajników i liczby pęcherzyków, mogą również dostarczyć pośrednich informacji na temat statusu menopauzalnego.

Warto podkreślić, że w większości przypadków diagnoza menopauzy opiera się przede wszystkim na ocenie klinicznej – wieku kobiety, charakterystycznych objawów i zmian w cyklach miesiączkowych. Badania hormonalne służą raczej jako narzędzie pomocnicze, szczególnie w przypadkach wątpliwych lub przedwczesnej menopauzy.

Jeśli podejrzewasz u siebie menopauzę lub masz wątpliwości co do zmian, jakie obserwujesz w swoim ciele, nie wahaj się skonsultować ze swoim ginekologiem, który powinien wykonać staranną diagnostykę.

Postmenopauza

Postmenopauza to okres, który rozpoczyna się po 12 miesiącach od ostatniej miesiączki i trwa aż do końca życia kobiety. Jest to czas, w którym organizm adaptuje się do nowych, niskich poziomów hormonów płciowych.

Choć sam moment menopauzy jest swoistą cezurą, to zmiany, jakie zachodzą w ciele kobiety w okresie postmenopauzalnym, mają charakter stopniowy i postępujący. Dlatego tak ważne jest, aby w okresie postmenopauzalnym kobieta była szczególnie świadoma zmian zachodzących w jej ciele i zadbała o odpowiednie wsparcie. Regularne wizyty kontrolne u ginekologa, badania usg i mammograficzne, pomiary gęstości kości czy lipidogram to tylko niektóre z zaleceń, które pomagają monitorować zdrowie po menopauzie.

Jednak równie istotne są codzienne wybory i nawyki, które składają się na styl życia. Zbilansowana dieta bogatą w warzywa, owoce i dobre źródła białka, a także regularna aktywność fizyczna, dobrana suplementacja oraz utrzymywanie zdrowej wagi ciała – stanowią często kluczowe elementy dbałości o siebie na tym etapie życia.

Szczególną rolę w tym czasie mogą odegrać fitoestrogeny. Badania sugerują, że regularne ich spożycie, może łagodzić niektóre objawy i poprawiać zdrowie kobiet w okresie okołomenopauzalnym.

Pamiętajmy, że świadomość zmian i gotowość do zadbania o siebie w okresie przemian hormonalnych to inwestycja we własne zdrowie, sprawność i przede wszytskim samodzielność na kolejne dekady życia. To czas, by celebrować swoją dojrzałość, mądrość i piękno, które przychodzą wraz z wiekiem. Z odpowiednim wsparciem i nastawieniem menopauza może stać się początkiem nowego, satysfakcjonującego rozdziału w życiu każdej kobiety.