Uderzenia gorąca – przyczyny i sposoby radzenia sobie

Uderzenia gorąca to nagłe uczucie ciepła, zwykle najbardziej intensywne w górnej części ciała, powodujące zaczerwienienie skóry. Często towarzyszą im obfite poty i uczucie niepokoju. Są one jednym z najbardziej uciążliwych objawów menopauzy, znacząco wpływając na komfort i jakość życia wielu kobiet.

Przyczyny uderzeń gorąca

Menopauza

Menopauza jest naturalnym procesem, podczas którego jajniki stopniowo produkują mniej hormonów: estrogenu i progesteronu. Ta zmiana hormonalna jest główną przyczyną uderzeń gorąca. Estrogen pomaga regulować temperaturę ciała, więc jego niedobór może prowadzić do zaburzeń termoregulacji. Pocieszające jest to, że po przejściu menopauzy i ustablizowaniu się hormonów większość kobiet obserwuje, że te objawy ustępują.

Nie da się przewidzieć jakie nasilenie tych objawów wystąpi u nas. Dla jednych kobiet to jedynie delikatny dyskomfort. Z kolei inne cierpią na uderzenia gorąca tak intensywne i długie, że jest to sytuacja wymagająca zwykle konsultacji lekarskiej i skonsolidowanego podejścia kliku metod – tak naturalnych, jak i farmakologicznych. Zawsze jednak wymaga to oceny ewentualnych przeciwskazań i ryzyk.

Inne potencjalne przyczyny uderzeń gorąca:

• Niektóre choroby, takie jak nadczynność tarczycy czy choroby nowotworowe, mogą wywoływać uderzenia gorąca
• Leki, w tym leki hormonalne i przeciwdepresyjne, mogą mieć uderzenia gorąca jako efekt uboczny
• Stres, niepokój, czy nerwice mogą nasilać częstość i intensywność uderzeń
• Czynniki stylu życia, jak gorące napoje, alkohol czy ostre potrawy również mogą wyzwalać uderzenia

Uderzenia gorąca – ważny sygnał

Najnowsze badania zaprezentowane na konferencji ENDO 2024 w Bostonie rzucają nowe światło na znaczenie uderzeń gorąca w okresie menopauzy. Okazuje się, że są one ważnym sygnałem ostrzegawczym, że nasze zdrowie kardiologiczne oraz metaboliczne jest bardziej zagrożone.

Badania wykazały, że kobiety doświadczające umiarkowanych lub silnych uderzeń gorąca mają aż trzykrotnie wyższe ryzyko rozwoju metabolicznej choroby stłuszczeniowej wątroby (MASLD) w porównaniu z kobietami, które mają łagodne objawy.

Czym jest MASLD? To schorzenie ściśle związane z otyłością, cukrzycą typu 2 i nadciśnieniem tętniczym. Diagnozuje się je najczęściej u osób z otyłością i/lub cukrzycą typu 2, a jeśli te choroby nie występują, to sprawdza się obecność innych czynników ryzyka, takich jak stan zapalny, dyslipidemia, insulinooporność czy otyłość brzuszna.

Co to oznacza dla Ciebie? Jeśli w okresie menopauzy doświadczasz umiarkowanych lub silnych uderzeń gorąca, to znak, że powinnaś szczególnie zadbać o swoje zdrowie kardiometaboliczne. Nie ignoruj tych sygnałów – to więcej niż tylko brak estrogenów. To sygnał, że Twoje ciało może potrzebować dodatkowej troski.

Naturalne metody na uderzenia gorąca – fitoestrogeny

Fitoestrogeny to związki roślinne o działaniu podobnym do estrogenów. Najważniejsze z nich to izoflawony (głównie z soi, czerwonej koniczyny) i lignany (z siemienia lnianego). Badania pokazują, że mogą one w bezpieczny sposób łagodzić objawy menopauzy¹, w tym zmniejszać częstość uderzeń gorąca:

• Izoflawony sojowe znacząco zmniejszają częstotliwość i nasilenie uderzeń gorąca w porównaniu do placebo²
• Izoflawony z czerwonej koniczyny redukują dzienną częstotliwość objawów naczynioruchowych i ogólne nasilenie objawów menopauzy³
• Kobiety stosujące siemię lniane przez 3 miesiące odczuły zmniejszenie dolegliwości menopauzy i poprawę jakości życia⁴

Warto zatem sięgnąć po naturalne wsparcie roślinne, które działa łagodniej, ale wielu kobietom przynosi ulgę. Warto zadbać o dietę bogatą w produkty naturalnie bogate w fitohormony jak soja, len, strączki, a jeżeli Twoja dieta jest zbyt uboga w te produkty rozważ skuteczną suplementację.

Trzy różne źródła fitohormonów (izoflawony sojowe, izoflawony z czerwonej koniczyny oraz lignany lniane) w optymalnych dawkach wraz z zestawem niezbędnych witamin i dobrze przyswajalnym magnezem znajdziesz w FitoHarmony, które zostało stworzone właśnie z myślą o kobietach w okresie menopauzy i ich szczególnych potrzebach.

Zmiana stylu życia – zdrowe nawyki

Modyfikacja diety i trybu życia może pomóc w radzeniu sobie z uderzeniami gorąca. Potwierdza to wiele badań podkreślając znaczenie:

• diety przeciwzapalnej
• aktywności fizycznej
• ograniczenia używek
• mindfulness i technik relaksacyjnych
• ograniczenie używek: kofeiny, alkoholu, używek
• Suplementacji witaminy D3, K, które wspierają zdrowie kości i odporność, ale i witaminy E jako składnika przyczyniającego się do złagodzenia niektórych objawów menopauzy, w tym uderzeń gorąca

Inne opcje terapeutyczne

Szukając pośród metod alternatywnych łagodzenia menopauzalnych dolegliwości warto także wspomnieć o akupunkturze, jak i ziołach, które również mogą przynosić ulgę w uciążliwych dolegliwościach.

Wsparcie farmakologiczno-medyczne

HTZ, zwane też menopauzalną terapią hormonalną polega na uzupełnianiu syntetycznymi odpowiednikami brakujących hormonów (estrogenu i progesterony, jeżeli mamy macicę). HTZ może mieć różne formy: tabletek, plastrów, wkładek czy żeli. Prawdą jest, że terapia hormonalna może skutecznie łagodzić objawy menopauzy tj. uderzenia gorąca. Jednak HTZ niesie też ryzyko – może zwiększać ryzyko nowotworów hormonozależnych, zakrzepicy, czy udaru. Dlatego decyzja o jej stosowaniu powinna być podjęta po konsultacji z lekarzem. Lekarz musi wraz z tobą ocenić ryzyko oraz wykluczyć przeciwkazania (tj. np. nowotwór piersi, krwawienia z pochwy o niewyjaśnionej etiologii, choroby wątroby, choroba zakrzepowa, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, otępienie, czy dodatni wywiad rodzinny pod kątem choroby zakrzepowej).
Więcej o HTZ oraz jego alternatywach znajdziesz w naszym artykule: HTZ w menopauzie: czy to jedyna opcja? Przegląd alternatyw.

Lekarz powinien wnikliwie ocenić, czy możesz stosować taką terapię. Zwłaszcza, że im jesteś starsza i im dłużej jest ona stosowana, tym ryzyko wystąpienia skutków ubocznych rośnie. Wszystkie czynniki do oceny ryzyka mają tu znaczenie: Twoja historia medyczna, aktualne wyniki badań, waga, palenie i inne używki. Taka terapia wymaga też regularnych kontroli lekarskich, których nie wolno zaniedbywać.

Pamiętaj też, że wdrożenie terapii nie zwalnia Cię z dbania o siebie. Ten okres przejściowy to przygotowanie naszego ciała na dalsze życie. Walczymy by jak najdłużej być zdrowe i sprawne, a to możemy osiągnąć wyłącznie przez świadome podejście do naszego stylu życia. A to obejmuje dietę, aktywność fizyczną oraz niemniej ważne zdrowie emocjonalne.

Podsumowanie

Uderzenia gorąca to powszechny i dokuczliwy objaw menopauzy, znacząco obniżający jakość życia wielu kobiet. Jednak dostępne są różne strategie radzenia sobie z nimi – od terapii hormonalnej, przez suplementację fitoestrogenami, po zmiany stylu życia i techniki relaksacyjne. Najlepsze efekty daje zwykle holistyczne podejście, łączące różne metody dostosowane do indywidualnych potrzeb i preferencji. Pamiętaj, że nie musisz biernie znosić uciążliwych objawów menopauzy – masz narzędzia by skutecznie sobie z nimi radzić. Ważne jest, abyś pamiętała, że celem jest długotrwałe zdrowie i niezależność, a nie chwilowa ulga, która może w przyszłości skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dlatego też, kluczowe jest znalezienie bezpiecznych opcji wspierania swojego zdrowia na lata.

Bibliografia

1. Chen MN, Lin CC, Liu CF. Efficacy of phytoestrogens for menopausal symptoms: a meta-analysis and systematic review. Climacteric. 2015 Apr;18(2):260-9. doi: 10.3109/13697137.2014.966241. Epub 2014 Dec 1. PMID: 25263312; PMCID: PMC4389700. Podsumowanie: „Fitoestrogeny wydają się zmniejszać częstotliwość uderzeń gorąca u kobiet w okresie menopauzy, nie powodując poważnych skutków ubocznych.” ↩︎
2. Taku K, Melby MK, Kronenberg F, Kurzer MS, Messina M. Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Menopause. 2012 Jul;19(7):776-90. doi: 10.1097/gme.0b013e3182410159. PMID: 22433977. ↩︎
3. Lipovac M, Chedraui P, Gruenhut C, Gocan A, Kurz C, Neuber B, Imhof M. The effect of red clover isoflavone supplementation over vasomotor and menopausal symptoms in postmenopausal women. Gynecol Endocrinol. 2012 Mar;28(3):203-7. doi: 10.3109/09513590.2011.593671. Epub 2011 Aug 26. PMID: 21870906. ↩︎
4. Cetisli NE, Saruhan A, Kivcak B. The effects of flaxseed on menopausal symptoms and quality of life. Holist Nurs Pract. 2015 May-Jun;29(3):151-7. doi: 10.1097/HNP.0000000000000085. PMID: 25882265. ↩︎